Andvari

Andvari (1914) – tranh của Franz Stassen

Andvari (1914) – tranh của Franz Stassen

Trong thần thoại Bắc Âu, Andvari (“người cẩn thận”) là một người lùn sống dưới một thác nước, và có khả năng biến hình thành cá hồi theo ý muốn. Andvari sở hữu một gia tài khổng lồ, trong đó đáng chú ý nhất có chiếc nhẫn Andvaranaut (“quà tặng của Andvari”) – chiếc nhẫn vàng kì diệu có khả năng giúp bất cứ ai đeo nó tìm được thêm nhiều vàng.

Theo Völsunga saga, một lần, khi ba vị thần ÆsirÓðinn, Loki, và Hœnir đang du hành thì bắt gặp Ótr – con trai của vua người lùn Hreiðmarr, trong lốt một con rái cá, đang nằm ngủ bên bờ sông sau khi bắt được một con cá hồi. Vì thấy con rái cá có bộ da đẹp, Loki ném đá chết Ótr, lột da, rồi khoác bộ da đó lên người. Tối đó, cả ba đến nhà của vua Hreiðmarr. Nhận ra bộ da của con trai mình, Hreiðmarr cùng hai con trai hết sức tức giận và bắt giam cả ba vị thần lại. Hreiðmarr tuyên bố sẽ chỉ thả hai vị thần ra nếu Loki có thể trả tiền chuộc bằng một số vàng đủ lớn để đựng đầy trong bộ da của Ótr, và vàng đỏ đủ để phủ đầy bên ngoài bộ da đó.

Dùng tấm lưới mượn của nữ thần Rán, Loki bắt được Andvari trong lốt cá và bắt Andvari phải mang vàng ra để chuộc lấy mạng sống của mình. Andvari đưa hết số vàng mình có, nhưng cố giữ lại chiếc nhẫn thần. Khi Loki ép Andvari giao nốt chiếc nhẫn, Andvari đã nguyền rủa cả kho báu và chiếc nhẫn sẽ mang gây nên bất hạnh và hủy diệt bất cứ ai sở hữu nó.

Các vị thần dùng vàng nhồi vào trong và phủ bên ngoài bộ da rái cá, nhưng Hreiðmarr nhận thấy vẫn còn một sợi ria thò ra, và yêu cầu cả sợi ria này cũng phải được phủ vàng. Óðinn đặt chiếc nhẫn Andravanaut lên trên sợi ria rái cá, chuyển lời nguyền từ Loki sang cho Hreiðmarr và các con trai.

Hreiðmarr sau này bị hai con trai là Fáfnir và Regin giết chết nhằm chiếm lấy kho báu của Andvari. Fáfnir, vì muốn chiếm lấy chiếc nhẫn thần cho riêng mình, đã đuổi Regin đi và biến thành một con rồng tự mình canh giữ kho báu. Để trả thù, Regin đã cử con trai nuôi của mình là người anh hùng Sigurðr tới giết Fáfnir và đoạt lại kho báu. Chiếc nhẫn Andravanaut trở thành nguyên nhân cho một chuỗi bất hạnh và chết chóc sau này.

Sau này, Andvari có tìm lại được số vàng của mình được cất giấu trong một cái hang, nhưng chiếc nhẫn Andravanaut đã vĩnh viễn biến mất.

Câu chuyện về chiếc nhẫn Andravanaut là một trong những chủ đề chính của chuỗi tác phẩm Der Ring des Nibelungen của nhà soạn nhạc người Đức Richard Wagner. Andvari cũng có ảnh hưởng một phần lên nhân vật Alberich trong chuỗi tác phẩm này.