Fáfnir

Fáfnir canh giữ kho báu (1911) – tranh của Arthur Rackham

Fáfnir canh giữ kho báu (1911) – tranh của Arthur Rackham

Fáfnir, hay Frænir, là một quái vật trong thần thoại Bắc Âu. Fáfnir nguyên là con trai của vua người lùn Hreiðmarr, sau biến thành rồng dưới lời nguyền của chiếc nhẫn Andravanaut.

Theo truyện kể trong Völsunga saga từ thế kỉ XIII, Fáfnir nguyên là một con người có khả năng biến hình. Fáfnir là con trai của Hreiðmarr – vua người lùn, và có hai người anh em trai là Reginn và Ótr (có thể có thêm Lyngheiðr và Lofnheiðr). Trong ba anh em, Fáfnir là người mạnh nhất, cũng như tính tình hung hăng nhất. Fáfnir có nhiệm vụ canh giữ ngôi nhà được làm từ vàng và ngọc quý của Hreiðmarr.

Khi Ótr – anh trai của Fáfnir vô tình bị ba vị thần Óðinn, Loki, và Hœnir giết chết khi đang biến hình thành rái cá, Hreiðmarr đã đòi số tiền chuộc bằng vàng đủ để phủ kín bộ da rái cá của Ótr. Loki dùng kế lấy được toàn bộ của cải người lùn Andvari, bao gồm cả chiếc nhẫn Andravanaut. Chiếc nhẫn Andravanaut có khả năng giúp người sở hữu nó tìm thấy nhiều vàng hơn nữa, nhưng đồng thời cũng mang lại bất hạnh cho bất cứ ai có nó. Các vị thần đầu tiên định giữ lại chiếc nhẫn, nhưng khi số vàng Loki mang về không đủ phủ kín bộ da rái cá, Óðinn đã dùng chiếc nhẫn đặt lên chỗ cuối cùng còn hở ra là chiếc râu của Ótr.

Hai con trai của Hreiðmarr muốn được chia phần kho báu, nhưng Hreiðmarr tham lam đã từ chối. Để chiếm lấy kho báu, Fáfnir sau đó đã giết cha mình và đuổi Reginn đi. Reginn sau này trở thành thợ rèn cho nhà vua, và là cha nuôi của người anh hùng Sigurðr. Reginn đã dạy Sigurðr rất nhiều điều, cũng như rèn cho Sigurðr thanh gươm Gram vô cùng sắc bén.

Sigurðr giết Fáfnir – tranh của Kate Pfeilschiefter

Sigurðr giết Fáfnir – tranh của Kate Pfeilschiefter

Fáfnir canh giữ kho báu của mình tại một hang động có tên là Gnitaheath. Lòng tham đã dần biến Fáfnir từ hình dáng con người sang một con rồng. Con rồng Fáfnir phun nọc độc ra phần đất xung quanh nơi nó ở, khiến không ai dám lại gần nó và kho báu của nó. Dưới sự hướng dẫn của Reginn, Sigurðr đã đào một cái hố và nằm xuống đó đợi Fáfnir. Khi Fáfnir ra uống nước ở suối, Sigurðr đã dùng thanh gươm Gram tấn công và giết chết Fáfnir.

Trong lúc hấp hối, Fáfnir có hỏi tên của Sigurðr, cũng như tên bố mẹ của Sigurðr. Fáfnir cảnh báo Sigurðr rằng kho báu của mình sẽ chỉ mang lại bất hạnh và chết chóc cho ai sở hữu nó, nhưng Sigurðr trả lời rằng ai rồi cũng đến lúc phải chết. Reginn yêu cầu Sigurðr nấu trái tim của Fáfnir cho mình ăn, nhưng trong lúc nấu, Sigurðr bị máu trong nồi làm bỏng tay nên đưa ngón tay lên miệng mút, nhờ đó hiểu được ngôn ngữ của động vật. Khi nghe chim trên cành nói rằng Reginn định giết Sigurðr khi ăn xong trái tim và chiếm lấy kho báu cho riêng mình, Sigurðr đã dùng thanh gươm Gram giết chết Reginn và mang kho báu rời đi.

Trong số kho báu Sigurðr lấy được của Fáfnir có thanh gươm Rotti, chiếc nhẫn thần Andravanaut, mũ trụ Aegishjálmr, và một bộ áo giáp bằng vàng.

Trong chuỗi tác phẩm Der Ring des Nibelungen của Richard Wagner, Fáfnir được đổi tên là Fafner, còn Sigurðr mang tên Siegfried – con trai người phàm của Wotan (Óðinn). Theo Þiðrekssaga, con rồng mà Sigurðr/Siegfried giết có tên là Regin, còn người anh/em trai thợ rèn của con rồng tên là Mimir. Cái tên Fáfnir hoàn toàn không được nhắc tới.