Chiến tranh giữa Æsir và Vanir

Óðinn ném lao về phía các thần Vanir trong cuộc chiến giữa Æsir và Vanir (1895) – tranh minh họa của Lorenz Frølich

Chiến tranh đã nổ ra giữa hai thị tộc thần ÆsirVanir, khi các thần Æsir hành hạ Gullveig – một thành viên của thị tộc thần Vanir. Cuộc chiến này được nhắc đến trong Völuspá thuộc tập Poetic Edda, và trong Skáldskaparmál thuộc tập Prose Edda, thần thi ca Bragi có nhắc đến cuộc chiến này khi nói về nguồn gốc của món rượu mật ong thi ca.

Tất cả bắt đầu bằng chuyến viếng thăm của Gullveig đến Ásgarðr. Gullveig rất yêu vàng, và suốt ngày chỉ nói về vàng khiến cho các thần Æsir mệt mỏi. Để khỏi phải nghe chuyện vàng của Gullveig nữa, họ đưa Gullveig đến cung điện của Óðinn, trói nàng lại và đâm nhiều nhát bằng giáo. Họ thiêu Gullveig ba lần, nhưng lần nào nàng cũng hồi sinh.

Æsir đấu với Vanir (1882) – tranh minh họa của Carl Ehrenberg

Khi các thần Vanir đòi các thần Æsir phải bồi thường vì cách họ đối xử với Gullveig bằng việc cho họ có địa vị ngang bằng với nhóm thần Æsir, các thần Æsir đã gây chiến với nhóm thần Vanir. Tuy thế, nhóm thần Vanir lại tỏ ra thiện chiến hơn, và họ đã khiến cho nhóm thần Æsir vốn hung hăng phải chịu hết thất bại này đến thất bại khác. Sau 10 năm chiến tranh, cuối cùng nhóm thần Æsir phải thuận theo đề nghị đòi địa vị ngang bằng của nhóm thần Vanir. Nghi lễ đình chiến được thực hiện bằng cách hai nhóm thần nhổ vào một cái bình. Từ nước bọt trong bình, thần Kvasir được sinh ra.

Tiếp theo đó, hai bên trao đổi con tin để bảo đảm rằng cả hai bên sẽ giữ hòa bình. Các thần Vanir Njörðr cùng hai con là FreyrFreyja và vị thần khôn ngoan Kvasir được đưa sang nhóm thần Æsir làm con tin. Để đổi lại, nhóm thần Vanir nhận được Hœnir (tức Vili) – em trai của Óðinn, và Mímir – vị thần khôn ngoan nhất của nhóm thần Æsir.

Đầu tiên, nhóm thần Vanir tỏ ra hài lòng với sự trao đổi này và nghĩ Hœnir – vì là em trai của Óðinn – cũng phải khôn ngoan ngang với Mímir, cho đến khi họ nhận ra rằng Hœnir thực chất không được thông minh cho lắm, và chính Mímir mới là người đưa ra lời khuyên. Họ tức giận chặt đầu Mímir và gửi trả lại cái đầu cho các thần Æsir. Các thần Æsir không đáp trả. Óðinn cho bảo quản đầu của Mímir và sử dụng nó để có được kiến thức.

Các thần Vanir Njörðr cùng hai con là FreyrFreyja được các thần khác đón tiếp trọng hậu và ban cho địa vị trong nhóm thần Æsir. Tuy thế, mẹ của FreyrFreyja là em gái của Njörðr, thế nên vì các thần Æsir không chấp nhận hôn nhân cận huyết (không giống như ở Vanaheimr), Njörðr phải từ bỏ người em gái-vợ của mình.

Theo Vafþrúðnismál, Njörðr sẽ trở về nhà ở Vanaheimr khi các thần Æsir chiến đấu với lũ khổng lồ tại Ragnarök.