Vanir là một nhóm thần có liên hệ đến sự phì nhiêu và phồn vinh; mang lại tuổi trẻ, sức khoẻ, sự phồn vinh, may mắn, giàu có và là bậc thầy về phép thuật. Họ sống ở Vanaheimr (Vanaland) – thế giới của các thần Vanir.
Các thần Vanir gây chiến với nhóm thần thù địch Æsir. Họ khác với các thần Æsir vì họ là các thần ánh sáng, trong khi các thần Æsir thường có vẻ u ám và tăm tối hơn. Tuy thế, sau khi hoà bình được lập lại giữa hai nhóm thần Æsir và Vanir, ba vị thần Vanir – Njörðr, Freyr và Freyja, đã trở thành những vị thần quan trọng trong nhóm thần Æsir.
Ngoài Njörðr và hai con của thần, có ít thông tin về nhóm thần Vanir hơn nhiều so với nhóm thần Æsir. Các thần Vanir có vẻ phổ biến ở Thuỵ Điển – nơi người ta tìm thấy hầu hết các địa điểm thờ phụng họ. Tuy thế, những nước khác thuộc vùng Scandinavia cũng thờ phụng họ.
Một trong những điểm khác biệt giữa nhóm thần Æsir và Vanir là giữa các thần Vanir có hôn nhân với họ hàng gần. Njörðr với người em gái vô danh của mình là vợ chồng, và là cha mẹ của cặp sinh đôi Freyr và Freyja. Freyr và Freyja cũng có kết hôn với nhau. Khi Njörðr và các con mình còn sống ở Vanaheimr, hôn nhân giữa anh chị em ruột là điều bình thường xảy ra, nhưng khi họ trở thành thần Æsir và sống ở Ásgarðr, cả ba vị thần đều phải đi tìm người hôn phối mới. Hiển nhiên là các thần Æsir không bằng lòng việc kết hôn với họ hàng gần.
Từ vanir có lẽ xuất phát từ từ “vinr” trong tiếng Bắc Âu cổ, có nghĩa là “bạn bè”.