Fenja và Menja

Fenja và Menja bên cối xay Grótti (1886) – tranh của Carl Larsson & Gunnar Forssell

Fenja và Menja bên cối xay Grótti (1886) – tranh của Carl Larsson & Gunnar Forssell

Fenja và Menja là hai nữ khổng lồ xuất hiện trong Gróttasöngr (Bài ca về Grótti/Bài ca về cối xay tay) – một bài thơ cổ của Bắc Âu, đồng thời góp mặt trong cả hai tập Prose EddaPoetic Edda. Truyền thuyết về Fenja và Menja sau này được cải biên thành truyện cổ tích vùng Scandinavia, giải thích vì sao nước biển lại mặn.

Trong Prose Edda, Snorri Sturluson kể rằng Skjöldr – vị vua đầu tiên của vương triều Đan Mạch (khi đó vùng đất này có tên là Gotland), cũng được cho là con trai của Óðinn, đã truyền ngôi cho con trai là Friðleifr. Đến lượt Friðleifr lại truyền ngôi cho con trai mình là Fróði, vào khoảng thời gian khi Jesus Christ của đạo Thiên Chúa ra đời.

Fróði luôn muốn mang lại danh tiếng cho vương quốc của mình. Một ngày nọ, Fróði nghe nói đến hai phiến đá xay diệu kỳ tại Đan Mạch có khả năng xay được bất cứ thứ gì, nhưng chúng nặng đến nỗi không một người phàm có thể dịch chuyển được. Chiếc cối xay này được gọi là Grótti, và được Hengikjopt dâng cho Fróði.

Trong một lần đến thăm quốc vương Thụy Điển, Fróði nghe nói đến hai nữ nô lệ có tầm vóc và sức khỏe phi thường, cao gần 2 mét rưỡi, vai rộng hơn bất cứ chiến binh nào của Fróði. Hai nữ nô lệ này, Fenja và Menja, thực chất là thuộc loài khổng lồ núi. Fróði quyết định mua cả hai về để làm việc tại cối xay.

Tại Gotland, Fenja và Menja bị buộc vào cối xay, bắt phải làm việc liên tục, mang lại sự thanh bình và trù phú cho vương quốc của Fróði. Thời gian nghỉ của cả hai không dài hơn một lời hát, hay hơn khoảng lặng của chim cu vào mùa xuân.

Bất mãn với sự đối xử của nhà vua, Fenja và Menja lên kế hoạch trả thù. Vừa xay, họ vừa hát một bài ca tuyệt hay với có pháp lực rất lớn. Từ những hạt thóc họ xay nảy mầm nên một đội quân lớn, với người đứng đầu là vua Mýsingr. Mýsingr dẫn đội quân của mình đánh bại quân của Fróði. Tuy vậy, cũng như Fróði, Mýsingr trở nên tham lam và tiếp tục bắt Fenja và Menja phải làm việc cho mình không ngừng nghỉ. Lần này, họ xay trên thuyền của Mýsingr, và thứ mà Mýsingr muốn không phải vàng, mà là muối.

Menja và Fenja (1871) – tranh của W. J. Wiegand

Fenja và Menja (1871) – tranh của W. J. Wiegand

Tức giận, Fenja và Menja lại cất tiếng hát, lần này một cơn bão lớn xuất hiện, nhấn chìm tàu của Mýsingr cùng mọi thứ và hai nữ khổng lồ xuống biển khơi. Tại nơi cối xay Grótti chìm xuất hiện một xoáy nước, và kể từ đó nước biển trở nên mặn.